Trwają wakacje, a na stronie internetowej GUTW czerwonym kolorem zaznaczona wiadomość, że GOK będzie realizował nowy projekt kulturalny prezentujący dziedzictwo książąt piastowskich Śląska. Celem projektu jest edukacja, polegająca na objeździe miejsc ważnych dla kultury narodowej, pokazującej, że Śląsk w XII-XIV wieku był prężnym ośrodkiem polskiej kultury. A książęta piastowscy Śląska budowali polską świadomość i tożsamość.
Dla studentów GUTW zarezerwowano dwadzieścia miejsc, bezpłatnie. Wyjazdy poprzedzane są godzinnym spotkaniem z animatorem kultury, zarazem historykiem, który przygotowuje uczestników do postrzegania szerszego tła epoki. Autorem tego projektu jest Przemysław Pawlak. Prezes UTW uruchomił komórkę, wysłał SMS-y z wiadomością do wszystkich dostępnych mu numerów, ponad setkę. Chętni szybko się zgłosili. Dnia 6 lipca odbyło się spotkanie z animatorem, a dwa dni później, o godzinie 9:30 wyruszyliśmy autokarem do zespołu pocysterskiego w Trzebnicy. Czterdziestopięcioosobowej grupie przewodniczył pan Przemysław Pawlak z pomocą pani Jolanty Skrzypczak.
Na miejscu byliśmy już przed godz.11.00. Bazylika św. Jadwigi to najstarsze sanktuarium na Śląsku, pod wezwaniem św. Bartłomieja i NMP, jest jednym z nekropolii Piastów. Kościół ufundował książę Henryk Brodaty w 1202 roku. Opowiadał nam o nim wspaniały przewodnik, Brat Marcin, który interesująco przybliżył nam historię kościoła i św. Jadwigi. Wychowanie chrześcijańskie i formację intelektualną otrzymała Jadwiga u sióstr benedyktynek w Kitzingen. Jadwiga najchętniej pozostałaby w klasztorze oddając się życiu zakonnemu, ale około 1190 roku została wysłana do Wrocławia, gdzie poślubiła księcia Henryka Brodatego. Wpływała na politykę męża. Ufundowała klasztor w Trzebnicy, do którego sprowadziły się siostry benedyktynki z Bambergu. W 1203 roku przyjęły regułę cysterską. Opactwo to było pierwszym żeńskim klasztorem na ziemiach Polski. Jadwiga budowała szpitale, przytułki, ochronki. Bezpośrednio pomagała biednym, opiekowała się chorymi. Broniła poddanych, starała się o obniżenie podatków. Dbała o los więźniów. Sprowadzone cysterki uczyły czytać i pisać. Działalność dobroczynna uczyniła ją postacią popularną wśród poddanych. Zmarła w opinii świętości w 1243 roku w Trzebnicy. W drugiej połowie XIII wieku dobudowano pierwszą w Polsce kaplicę w stylu gotyckim, w której umieszczono szczątki św. Jadwigi, patronki Śląska. W ciągu wieków świątynia była kilkakrotnie przebudowywana. Wystrój wnętrza nabrał cech baroku. Przewodnik zwrócił uwagę, że ta ilość ołtarzy, obrazów, rzeźb to nie wynik bogactwa, ale opis życia Świętej. Całopostaciowa rzeźba św. Jadwigi w jednej ręce trzyma chleb, wyrażając tym troskę o człowieka, w drugiej książkę, troskę o ducha. W owych czasach, czytać nie umiały nawet wszystkie księżniczki.
Zwiedziliśmy kryptę św. Bartłomieja usytuowaną pod prezbiterium, wybudowaną w stylu romańskim. W podziemiu zachowane są też znaczne fragmenty starej budowli. Z pozostałych na nich płaskorzeźbach można było odczytać walkę dobra ze złem. Po przerwie na kawę, siostra Bernarda zaprosiła nas do zwiedzenia kaplicy klasztornej i szpitala – hospicjum z salami rehabilitacyjnymi. O godzinie 16 – tej z minutami wróciliśmy do Gostynia. Wyjazd był krótki, ale ciekawy, niektórzy myśleli już o następnym.
Każde spotkanie z kulturą wnosi coś nowego, czegoś uczy, zmusza do myślenia i refleksji.
Maria Ratajczak