18 stycznia 2018r. o godz. 17.oo w auli Zespołu Szkół Ogólnokształcących odbyło się spotkanie z historią poświęcone gostyńskiej endecji. Prelegentem był dyrektor Biblioteki Publicznej mgr Przemysław Pawlak, z wykształcenia historyk, w okresie studiów związany z formacjami neoendeckimi.
Na wstępie prezes GUTW Zbigniew Kosiński powitał historyka oraz zgromadzonych w sali słuchaczy.
Wykład składał się z 2 części. W pierwszej prowadzący wyjaśnił, skąd jego zainteresowanie tematem oraz gdzie znalazł informacje o działaczach endeckich ziemi gostyńskiej. Przybliżył też sylwetkę Romana Dmowskiego, nazywając go ojcem Narodowej Demokracji. Zaprezentował jego portret, mówiąc, że to pierwsza taka prezentacja w Gostyniu od 80 lat. Poznaliśmy założenia ruchu, który stworzył Roman Dmowski, oraz jego działalność. Ciekawe było odniesienie do Józefa Piłsudskiego i próba oceny jego „teoretycznej” demokracji po zamachu majowym w 1926r.
Prowadzący wykład stwierdził, że dziejowym osiągnięciem Dmowskiego było przygotowanie gruntu dla sprawy polskiej i w efekcie jego działań Polska odzyskała niepodległość.
Przywódca endeków wszystkie swoje najważniejsze poglądy zawarł w książkach „Myśli nowoczesnego Polaka” oraz „Niemcy, Rosja i kwestia polska”. Prelegent nazwał Dmowskiego najwybitniejszym polskim politykiem XX wieku.
Część druga spotkania poświęcona była działaniom endecji w Gostyniu. Pochyliliśmy się nad takimi nazwiskami jak Józef Woziwodzki ps. „Papież”, Mieczysław Hejnowicz zwany przez Niemców „polskim królem”, Franciszek Konieczny czy dr Marcin Gnatkiewicz. Podążając za narracją Przemysława Pawlaka, śledziliśmy działalność gostyńskich narodowców od 14 grudnia 1919r., kiedy odbyło się zebranie założycielskie Stronnictwa Narodowo – Demokratycznego, aż do 21 października, kiedy wielu gostyńskich narodowców rozstrzelano na rynku w Gostyniu. Usłyszeliśmy wiele nazwisk, niektóre do dziś spotykamy wśród okolicznej ludności.
Prelegent podkreślał działalność szpiegowską władz i policji w stosunku do działaczy endeckich oraz represje, które ich spotykały.
Bardzo ciekawie działalność i sylwetki Józefa Woziwodzkiego i Mieczysława Hejnowicza opisane są w broszurze „Szkice o gostyńskiej endecji i postendeckie refleksje” autorstwa P. Pawlaka. Słuchacze obecni na wykładzie otrzymali ją w prezencie z autografem autora.
Na zakończenie obecni na wykładzie prezesi Zbyszek Kosiński i Jolanta Gardyś podziękowali prelegentowi za ciekawe ujęcie tematu, a słuchaczom za przybycie mimo niesprzyjającej aury.
Prowadzący otrzymał upominek oraz symboliczny kwiatek i obiecał kontynuację spotkań.
opracowała: B. Matczak
zdjęcia
