Żywienie osób w starszym wieku

Motto: „Człowiek jest tym, co je.” (Ludwig Feuerbach)

Pierwszy w nowym roku kalendarzowym wykład wzbudził duże zainteresowanie. W auli ZSO w Gostyniu 15 stycznia 2015 r. zebrało się ponad 60 słuchaczy – studentów GUTW chcących wysłuchać prelekcji dr Jolanty Mikołajczak „Wybrane zagadnienia z zakresu żywienia osób w starszym wieku”.

Na początku cierpliwość zgromadzonych została wystawiona na dużą próbę: nie można było uruchomić sprzętu niezbędnego do prezentacji. Trudności techniczne jednak pokonano i wykład zaczął się z półgodzinnym opóźnieniem. Prelegentkę przedstawił prezes Zarządu GUTW.

Doktor Mikołajczak jest adiunktem w Zakładzie Żywienia Człowieka Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu, wykładowcą Studiów Podyplomowych UP, konsultantem ds. racjonalnego sposobu żywienia oraz dietetyki. Interesuje się problematyką sposobu żywienia i stanu zdrowia dzieci i młodzieży oraz odżywianiem w różnych jednostkach chorobowych np. otyłości, chorobach układu krążenia, cukrzycy.

Mottem swojego wykładu uczyniła słowa Anthelme Brillant-Saverina: „Świat bez życia jest niczym, a odżywia się wszystko, co żyje”. Podkreśliła, że wszystkie procesy życiowe  potrzebują energii, a tej dostarcza pożywienie. Przebieg procesów życiowych zmienia się wraz z wiekiem, dlatego dietę należy odpowiednio modyfikować, jeśli chcemy cieszyć się dobrym zdrowiem. Zdrowie w największym stopniu – aż w 60% – zależy od stylu życia (sposobu żywienia, umiejętności radzenia sobie ze stresem, umiejętności odpoczywania, aktywności fizycznej) , a tylko w 10% od genów. Wspomniany już Anthelme Brillant-Saverin powiedział  też: „Losy narodów zależą od sposobów ich odżywiania”.  Jedną z podstawowych zasad prawidłowego żywienia jest spożywanie 5 posiłków w ciągu dnia. Powinny one być urozmaicone, regularne i zrównoważone pod względem bilansu energetycznego. Urozmaicona dieta uwzględnia nabiał, warzywa, owoce, produkty zbożowe i mięsne. Tylko taka dieta zapewnia organizmowi składniki odżywcze, które stanowią budulec, dostarczają energii i są materiałem regulacyjnym dla procesów życiowych. Skutkiem niewłaściwej diety są zaburzenia w postaci niedoborów energii i składników odżywczych, niedożywienie lub przeżywienie wynikające z nadmiaru.

Dalszą część wykładu poświęciła diecie dla osób w wieku powyżej 50 lat. Wtedy bowiem następują zmiany w działaniu układu pokarmowego, które są spowodowane czynnikami organicznymi takimi jak: braki w uzębieniu, zmniejszone wydzielanie śliny, słabsza praca mięśni przełyku, zmniejszone wydzielanie kwasu solnego, enzymów trawiennych i żółci. Powinna to być dieta łatwostrawna. Najważniejsze zalecenia to uwzględnienie w jadłospisie pieczywa z mąk mieszanych, kaszy, warzyw, produktów mlecznych najlepiej chudych, chudego mięsa i ryb. Ważną rolę odgrywają witaminy antyoksydacyjne: C (czarna porzeczka, natka pietruszki), A (marchew, pasztet z kurczaka),D,E (olej słonecznikowy, orzechy laskowe),K. Z diety należy wykluczyć potrawy tłuste, ciężkostrawne oraz ograniczyć słodycze

Przedstawiła też piramidę zdrowego żywienia, a następnie wspólnie ułożyliśmy dzienny jadłospis tak, aby obejmował produkty z wszystkich grup w odpowiednich proporcjach.
W ostatniej części wykładu  pani Mikołajczak podała  zalecenia diety w profilaktyce choroby nowotworowej i cukrzycy.

Wykład okazał się bardzo interesujący, o czym świadczyły liczne pytania. Nic też dziwnego, że słuchacze wyrazili chęć ponownego spotkania na wykładzie  tematyce dotyczącej zdrowia i odżywiania.

Sokrates twierdził: „Człowiek nie żyje, aby jadł, ale je, aby żył”,  natomiast  nam chyba bliższa jest myśl Anthelme Brillant-Saverina: Stwórca każąc człowiekowi jeść, aby mógł żyć, za zachętę dał mu apetyt, a za nagrodę – przyjemność. Aby jedzenie było przyjemnością,  warto przestrzegać zasad prawidłowego odżywiania.